# Tối ưu Edge Rendering với Next.js 16 và kiến trúc caching đa tầng

Edge Rendering là bí quyết giúp các sản phẩm toàn cầu như fintech hoặc SaaS phản hồi tức thì bất kể vị trí người dùng. Bài viết chia sẻ blueprint triển khai với Next.js 16.

## Bối cảnh & vấn đề cần giải quyết

Nhiều đội ngũ chuyển từ SSR truyền thống sang edge nhưng thiếu chiến lược caching rõ ràng, dẫn tới tốn kém và khó điều phối. Chúng ta cần một kiến trúc phân tầng để tận dụng tối đa CDN và Router Cache.

## Các nguyên tắc cốt lõi

### Router Cache như lớp L1

Next.js 16 cung cấp Router Cache caching response ở gần client. Đây là lớp L1, sử dụng tốt cho các route có traffic cao và ít cá nhân hóa.

### Partial prerendering tạo skeleton nhanh

Phần tĩnh được prerender, phần động được stream sau. Điều này giúp TTFB cực thấp mà vẫn giữ khả năng cá nhân hóa.

### Kết hợp stale-while-revalidate

Giữ bản cache cũ phục vụ ngay, đồng thời chạy revalidate trên edge function để làm mới dữ liệu mà không chặn user.

## Quy trình triển khai chi tiết

### Bước 1: Phân loại route

Nhóm route thành: marketing (cache dài), dữ liệu tổng quan (cache ngắn), dữ liệu cá nhân (không cache). Lập bảng TTL và revalidate tương ứng.

### Bước 2: Thiết kế key chiến lược

Dùng key gồm locale, feature flag và phân nhóm user. Tận dụng tag-based invalidation cho chiến dịch marketing.

### Bước 3: Triển khai edge middleware

Edge middleware kiểm tra cookie, header để quyết định serve cache hay chuyển tiếp đến server origin.

### Bước 4: Giám sát

Theo dõi cache hit ratio, chi phí egress và độ lệch dữ liệu. Sử dụng log streaming để phát hiện invalidation quá tay.

## Ví dụ triển khai thực tế

Một nền tảng SaaS B2B áp dụng kiến trúc này đã giảm TTFB trung bình từ 480ms xuống 92ms, đồng thời giảm 38% chi phí origin compute.

### Mẫu mã nguồn minh họa

Middleware mẫu xác định cache key tùy theo plan của người dùng, đồng thời gắn tag để hỗ trợ invalidation có kiểm soát.





```ts
import { NextRequest, NextResponse } from 'next/server';

const CACHE_TAG = 'dashboard-summary';

export async function middleware(request: NextRequest) {
  const plan = request.cookies.get('plan')?.value ?? 'free';
  const cacheKey =     request.nextUrl.pathname + '?plan=' + plan;

  const cached = await caches
    .open('edge-cache')
    .then(cache => cache.match(cacheKey));
  if (cached) {
    return cached;
  }

  const response = await fetch(request.nextUrl, {
    headers: {
      'x-cache-tag': CACHE_TAG,
    },
  });

  const cloned = response.clone();
  caches.open('edge-cache').then(cache => cache.put(cacheKey, cloned));

  return response;
}

```

## Bộ KPI cần theo dõi

- TTFB toàn cầu < 150ms trên 90% request
- Cache hit ratio > 80% với nhóm route marketing
- Giảm chi phí origin compute ít nhất 30%

## Case study thực tế

Fintech C triển khai partial prerendering kết hợp stale-while-revalidate cho dashboard. Người dùng cảm nhận tốc độ nhanh hơn ~45% và tỷ lệ churn giảm 8%.

## Checklist rà soát cuối cùng

- [ ] Xây bảng mapping TTL/route/chiến dịch
- [ ] Đảm bảo log invalidation đầy đủ để điều tra sự cố
- [ ] Theo dõi cache hit ratio hàng ngày
- [ ] Thiết lập cảnh báo khi TTFB vượt ngưỡng mục tiêu

## Câu hỏi thường gặp

### Có nên cache API cá nhân hóa?

Tránh cache trực tiếp. Hãy cache dữ liệu aggregate hoặc áp dụng personalized cache key để giữ tính riêng tư.

### Làm sao xử lý invalidation hàng loạt?

Sử dụng tag-based invalidation. Khi nội dung được cập nhật, chỉ cần gửi yêu cầu purge tag tương ứng thay vì toàn bộ cache.

## Kết luận & bước tiếp theo

Edge rendering chỉ hiệu quả khi đi kèm chiến lược caching rõ ràng. Hãy chọn đúng route, đo đạc và tối ưu liên tục để tận dụng tối đa hạ tầng edge.


Tuấn Hoàng

Bài viết của Tuấn Hoàng

Tối ưu Edge Rendering với Next.js 16 và kiến trúc caching đa tầng